Ομοκυστεΐνη: Ποιός ο κίνδυνος για την καρδιά και τα αγγεία
Η ομοκυστεΐνη (homocysteine) είναι ένα αμινοξύ που βρίσκεται στο αίμα. Περιέχει θείο και προκύπτει από το βασικό αμινοξύ της μεθειονίνης .
H αυξημένη ομοκυστεΐνη στο αίμα μπορεί να συμβάλλει στην αθηροσκλήρωση, δηλαδή τη συσσώρευση λιπιδίων στα αιμοφόρα αγγεία, καθώς καταστρέφει το εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών και διευκολύνει το σχηματισμό θρόμβων.
Η σχέση μεταξύ ομοκυστεΐνης και αρτηριοσκλήρυνσης έχει εντοπιστεί πριν από 50 χρόνια και από τότε έχει αποδειχθεί ότι εμπλέκεται σε διάφορες παθολογίες, άνοια, Alzheimer, Parkinson, εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιαγγειακή νόσο και οστεοπόρωση. Επίσης, υπάρχει συσχετισμός των επιπέδων της με την εμφάνιση καρκίνου, αορτικού ανευρύσματος, υποθυρεοειδισμού και νεφρικής ανεπάρκειας.
Οι ιατροί χρησιμοποιούν τον όρο υπερομοκυστεϊναιμία (hyperhomocysteinemia) προκειμένου να περιγράψουν τα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης. Υπερομοκυστειναιμία (ΗHcy) υπάρχει όταν αυτή ξεπερνά τα 15 -20 µmol/L, σε τιμές δε πάνω από 100 μmol/L θεωρείται ότι αυτή είναι πολύ βαρειά.
Η έλλειψη κάποιας από τις βιταμίνες:
- Φολικό οξύ (βιταμίνη Β9),
- βιταμίνη Β12,
- βιταμίνη Β2,
- βιταμίνη Β6,
αυξάνει την ομοκυστεΐνη στο αίμα, η δε χορήγηση τους με τη διατροφή τη μειώνει.
Έχει διαπιστωθεί ότι η αυξημένη ομοκυστεΐνη στο αίμα σχετίζεται με ύπαρξη και επιτάχυνση της εναπόθεσης ασβεστίου στις στεφανιαίες αρτηρίες .
Η υπερομοκυστεϊναιμία δεν έχει καταταχθεί ακόμη στη λίστα με τους βασικούς παράγοντες κινδύνου για την καρδιοπάθεια.
Η αύξηση της ηλικίας, το ανδρικό φύλο, το κάπνισμα, η κατανάλωση καφέ, η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία, η υψηλή κρεατινίνη και η ελλιπής διατροφή αποτελούν μερικούς από τους παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης.
Αντιθέτως, η φυσική δραστηριότητα, η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, η καλή κατάσταση του φολικού οξέος και η βιταμίνη Β12 σχετίζονται με χαμηλότερα επίπεδα ομοκυστεΐνης.
Το φυλλικό οξύ και οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β (κυρίως Β6 και Β12) συμβάλλουν στη διάσπαση της ομοκυστεΐνης. Βασικές πηγές αυτών των θρεπτικών συστατικών στη διατροφή μας είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, τα προϊόντα ολικής άλεσης και τα γαλακτοκομικά με λίγα λιπαρά.
Σε περίπτωση χαμηλής πρόσληψης φυλλικού οξέος και βιταμινών από τη διατροφή, συνιστάται η λήψη συμπληρώματος.
Συμπερασματικά, υπάρχουν στοιχεία υπέρ της ομοκυστεΐνης ως τροποποιήσιμου παράγοντα κινδύνου. Μελέτες σχετικά με την συμβολή των συμπληρωμάτων φυλλικού οξέος, βιταμινών Β6 και Β12 στη μείωση των επιπέδων ομοκυστεΐνης, διαπίστωσαν την ευεργετική επίδρασή τους. Ωστόσο, είναι καλύτερο να λειτουργούμε προληπτικά. Έπομένως:
- μια διατροφή πλούσια στις συγκεκριμένες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία,
- η αποφυγή επεξεργασμένων υδατανθράκων,
- η ένταξη της άσκησης στην καθημερινότητα και
- η διακοπή του καπνίσματος και της υπερβολικής κατανάλωσης καφέ και αλκοόλ
μπορεί να συμβάλουν στη διατήρηση της ομοκυστεΐνης σε φυσιολογικά επίπεδα.
